Afgelopen zaterdag op het pro-am toernooi* van AUC en Bonaparte werd er gedebatteerd over leuke, maar onwaarschijnlijke stellingen: een verplichte test voor ouders (nog in geen honderd jaar); ontwikkelingssamenwerking uitsluitend geven aan landen die lief zijn voor homo’s (we stoppen nog eerder alle ontwikkelingshulp) en één stelling die echt de moeite waard is om snel in te voeren: “Veroordeelden zouden moeten kiezen tussen een gevangenisstraf en hetzelfde aantal jaren wekelijks stokslagen krijgen” .
De stelling is geïnspireerd op het boek ‘In defence of flogging’ van de Amerikaanse socioloog en oud-politieman Peter Moskos. Hij beschrijft in dat boek vooral de afgrijselijke staat waarin de Amerikaanse gevangenissen verkeren. Het boek is daarmee meer een zeer noodzakelijke aanval op het gevangeniswezen in de VS dan een verdediging van lijfstraffen.
De Nederlandse gevangenissen zijn gelukkig een stuk beter geregeld, dus hier kan het debat vanaf de positieve kanten gevoerd worden over de daadwerkelijke voordelen van het plan. Om met dat plan te beginnen, het zou moeten gelden voor veroordeelde criminelen die niet naast hun gevangenisstraf een TBS maatregel opgelegd krijgen. TBS is een maatregel om de samenleving te beschermen tegen mensen die niet geschikt zijn voor terugkeer daarin. Als deze maatregel niet opgelegd wordt, geeft een rechter dus aan ervan overtuigd te zijn dat iemand veilig in de samenleving kan rondlopen. Alleen dient er eerst even een tik op de vingers gegeven te worden door iemand een aantal jaar op te sluiten. Of in dit geval dus een letterlijke tik op de vingers.
Natuurlijk schenden lijfstraffen veel rechten die we liever niet geschonden zien. Lichamelijke integriteit wordt meestal als eerste genoemd. Dat is waar, maar mijns inziens geldt dat nog veel meer voor gevangenisstraf. Drie-en-twintig uur per dag in een cel zitten beperkt je bewegingsvrijheid nogal, maakt het onmogelijk een baan te hebben of normale studie te volgen, vernietigt je hele familieleven en ga zo nog maar even door. De onmogelijkheid om keuzes te maken over de inrichting van je leven, neemt veel meer van je burgerrechten af en het is eigenlijk zeer wel verdedigbaar dat het je mens-zijn tijdelijk vernietigt. Zoals de tweede prop zaterdag terecht zei: als uiteindelijk mensen gaan kiezen voor die stokslagen, geeft dat alleen maar aan hoe onmenselijk gevangenissen zijn.
Verwachten we dan dat iedereen dit alternatief zou kiezen. Nee, natuurlijk niet. Dat zou alleen zo zijn als je het wekelijkse aantal slagen te laag maakt. In dat geval vallen ook het algemene preventie en retributie argument weg. Als je de relatief ervaren zwaarte van de beide straffen vergelijkbaar maakt, zal een deel van de veroordeelden voor de ene straf kiezen en een deel voor de andere. De aanvulling in de stelling dat het in beide gevallen om dezelfde tijdsperiode gaat, maakt het wel onmogelijk om er ‘snel vanaf te komen’ . Een goede prop zal ook meenemen dat men de ervaring van de straf in de toekomst niet altijd kan inschatten en zal daarom de mogelijkheid bieden halverwege de strafperiode te switchen.
Het tweede grote argument naast de mogelijkheid controle te houden over je leven, is de mogelijkheid van effectievere resocialisatie. Wederom is het meer waar in de VS dan in Nederland dat de gevangenis een hogeschool voor criminaliteit is, maar ook hier geldt dat het niet automatisch de beste manier is om mensen hun plek in de samenleving te leren vinden door ze met dit gezelschap buiten die samenleving te plaatsen. Er moet ruim geld vrijkomen om mensen buiten de gevangenis uitgebreidde begeleiding te geven. In Nederland kost een gevangene de staat ongeveer 66.000 euro. Ter vergelijking: een jaar studeren op een private topuniversiteit als Harvard kost ongeveer 50 k$ (de Nederlandse universiteiten worden voornamelijk door subsidies bekostigd en geven dus slecht vergelijkmateriaal).
De laatste van mijn 720 woorden gebruik ik om voor alle duidelijkheid nog eens de twee vormen van straf tegen elkaar af te zetten met betrekking tot vier belangrijke functies van straf. Retributie. Identiek. Afschrikking/ algemene preventie. Identiek. Specifieke preventie. Goed te doen als iemand geen groot gevaar is voor de samenleving (geen TBS) en zeker als er extra geld is voor begeleiding. Resocialisatie. Veel beter. Maar bovenal een veel beperktere afname van rechten, zodat ook een veroordeelde nog de mogelijkheid heeft zijn leven via keuzes in te richten.
Peter Roi Orion is lid van Bonaparte, houdt van anagrammen, maar ziet liever niet dat zijn naam googlebaar is op een controversieel onderwerp als dit.
*Pro-am! Really? Sinds wanneer zijn mensen die al meerdere jaren als hobby debatteren opeens professionals?
De Nederlandse Debatbond (NDB) stelt zich als doel het wedstrijddebat te bevorderen en ondersteunen in Nederland. Als nationaal overkoepelend orgaan vertegenwoordigt de NDB ongeveer 1.000 leden waarvan de meesten lid zijn van één van de debatverenigingen die Nederland rijk is.
Over de auteur