“Waar moet ik het in mijn speech dan over hebben?” Deze vraag heb je ongetwijfeld gesteld toen je voor het eerst een samenvattingsspeech moest geven in een debat. Er is veel gezegd over samenvattingen: zo zou je er een verloren debat niet meer mee kunnen winnen, zou je altijd lagere sprekerspunten krijgen dan een extensiespreker en zo zouden juryleden minder opschrijven bij samenvattingen dan bij andere speeches. Veel ervan is niet waar. Samenvattingen kunnen het tij keren, de vraag is: hoe doe je dat?
“Een half uur slapen”
Het slechte nieuws is dat je als samenvattingspreker nooit weet hoe je speech er uit gaat zien. Waarom? Vooral omdat je samenvatting afhangt van de inhoud van het debat en daardoor nooit van tevoren vast kan staan. Er wordt wel eens gezegd dat ‘whips’ (samenvattingsprekers) in een BP debat een half uur kunnen gaan slapen voordat ze eindelijk mogen. Niets is minder waar: als whip moet je het volledige overzicht van het debat kunnen bieden in je speech. Jij bent de enige die iedere speech in het debat 100% moet opletten, omdat ieder stukje relevant kan zijn voor je speech. Als whip is het daarom essentieel dat je meeschrijft tijdens het debat en de belangrijkste argumenten scherp hebt. Wanneer schrijf je hem dan? Ik zou aanraden te beginnen met het daadwerkelijk schrijven je samenvatting op het moment dat jouw extensiespreker (of in AP verweerbeurt) aan het woord is, zodat je in de speech die daar op volgt nog ‘rebuttal’ kunt geven op die spreker zonder nog te hoeven nadenken over je samenvatting. Gegeven dat, hoe kom je dan tot je samenvatting?
Stap 1: bewijslast extraheren en expliciet maken
Samenvattingen die mislukken zijn vaak speeches waarin het kader van de speech niet duidelijk is. Als whip is het je eerste taak om duidelijk te maken welke bewijslast in het debat centraal staat en wat jij als team en jou kant van het debat moet doen om die bewijslast te winnen. Als voorbeeld: de Mace finale dit jaar over de stelling dat het ICC zelf criminelen op moet kunnen pakken in landen. In mijn samenvatting was de bewijslast die geëxtraheerd werd: “dit debat gaat niet over de vraag of we altijd criminelen gaan oppakken in landen, maar over de vraag of we dit zouden moeten kunnen doen. Onze bewijslast is: waarom moeten we dat in sommige situaties kunnen doen?” In dit voorbeeld viel daardoor argumentatie weg die inging op desastreuze effecten als je zomaar een dictator uit een land plukt. Door dit expliciet te maken geef je als whip aan wat je waar gaat en wilt maken, en wat de voordelen daarvan zijn. Zo is het voor de jury duidelijk waar je mee bezig bent. Dit is een procespunt: het kader staat, en vervolgens kun je verder.
Stap 2: overzicht van de teams
Wat ik zelf waardeer in een samenvatting, is als een spreker aangeeft hoe (met name in BP) de verschillende teams zich tot elkaar verhouden. Als whip heb je als enige de mogelijkheid om aan te geven wat de teams in het debat gedaan hebben. Voorbeeld: “eerste propositie heeft een helder probleem geconstateerd, maar aan het eind van het debat is nog steeds niet duidelijk hoe hun plan dit oplost.” Dit heeft twee effecten. Ten eerste ‘engage’ (confronteer) je direct met de verschillende teams, waardoor de jury kan beoordelen of je daadwerkelijk als team bent ingegaan op de teams. Ten tweede geeft het je de mogelijkheid om de bijdragen van teams in een perspectief te plaatsen dat jou uitkomt. Dit is belangrijk met name wanneer je in de tweede helft achter een sterk team zit, omdat je heel precies wilt zijn in de jury laten zien waarin je van dat team verschilt en wat jullie hebben bijgedragen dat zij niet hebben gedaan. Deze stap en stap 1 zijn kaderstellende (proces) stappen. Dat wil zeggen: ze zijn het framework voor je speech. Dat is niet genoeg om een debat te winnen, je moet namelijk ook uitleggen waarom dat framework waar is en jullie het debat dus gewonnen hebben.
Stap 3: de case en waarom je gelijk hebt
In de derde stap ga je uiteen zetten in de vorm van een samenvatting waarom je op de punten van de bewijslast gelijk hebt. Dat kan op allerlei manieren, afhankelijk van het debat. Zo kun je als het over veel verschillende mensen of groepen gaat een actorenanalyse geven, of aan de hand van vragen of clashes het debat samenvatten. Voorbeeld: “twee vragen staan centraal: helpt dit vrouwen, en helpt dit de samenleving?” in een willekeurig debat. Belangrijk hierbij is om de thema’s te kiezen die het meest belangrijk zijn geworden in het debat. Je geeft een samenvatting van het debat, niet hoe het debat had moeten zijn. Vervolgens geef je bij ieder punt jullie ‘case,’ die je direct afweegt tegen wat de tegenstanders daarover gezegd hebben. Vervolgens geef je aan waarom jij gelijk hebt. Wederom twee effecten: ten eerste krijg je de kans om je extensie (of in AP: verweerbeurt) te benadrukken en ten tweede geeft het je de mogelijkheid om de ‘losse eindjes’ aan elkaar te knopen en te laten zien waarom de argumentatie die de andere kant heeft gebracht niet klopt. Essentieel hier is aangeven waarom je argument klopt en waarom deze opweegt tegen die van de ander. Niemand zit te wachten op een “zij zeiden dit, wij dit” samenvatting. Het helpt om je extensie te gebruiken als bijvoorbeeld de tweede vraag die je behandelt, zodat duidelijk is wat de extensie precies was en toevoegde aan het debat.
Tot slot…
Veel debaters praten in samenvattingen over zaken die ze wel of niet ‘goed’ vonden. Zoals: “de oppositie kwam met allerlei praktische puntjes, terwijl wij principiële dingen gezegd hebben.” Dit vind ik geen constructieve manier van samenvatten. Waarom niet? Omdat het niet relevant is wat voor soort punten de andere kant brengt, maar of ze relevant zijn in het debat. Mijn advies daarin zal altijd zijn: probeer het argument van de tegenstander (ook al is het bijvoorbeeld slecht gebracht) altijd zo sterk mogelijk te interpreteren, zodat je er de aandacht aan geeft die het verdient. Niet alleen gaat je eigen weerlegging en argumentatie hierdoor dieper, ook laat het zien dat je inzicht hebt in wat er gepasseerd is in het debat. Met een goede samenvatting kun je zelfs in de meest deprimerende momenten nog een hoop goed maken!
(Klik op de links voor eerdere artikelen over de propositie, oppositie en extensie case)
De Nederlandse Debatbond (NDB) stelt zich als doel het wedstrijddebat te bevorderen en ondersteunen in Nederland. Als nationaal overkoepelend orgaan vertegenwoordigt de NDB ongeveer 1.000 leden waarvan de meesten lid zijn van één van de debatverenigingen die Nederland rijk is.
Over de auteur